کوک کردن سنتور در ۷ دستگاه موسیقی
کوک کردن سنتور به نسبت سازهای دیگر مثل سه تار ، تار ، کمانچه ، گیتار و یا ویولن ، سخت تر به نظر می رسد . این سختی به دلیل تعداد زیاد سیم های سنتور است که تعداد آن ۷۲ سیم است که در دسته های چهارتایی باید یک صدا شوند . یعنی هر چهار سیم بر روی یک خرک سنتور قرار می گیرد و باید یک نت کوک شود .
در بیشتر مواقع این سختی باعث پریشانی هنرجویان می شود و کوک کردن سازشان را به دیگران می سپارند . در صورتی که با تمرین و حوصله ، قطعا به بهترین شکل می توانند سازشان را خودشان کوک کنند .
کوک کردن سنتور در ۷ دستگاه موسیقی ایرانی
در این مقاله ، کوک کردن سنتور در ۷ دستگاه موسیقی ردیف دستگاهی ایران را با هم بررسی و آموزش می بینیم .
- کوک کردن سنتور در دستگاه شور
- کوک کردن سنتور در دستگاه همایون
- کوک کردن سنتور در دستگاه نوا
- کوک کردن سنتور در دستگاه سه گاه
- کوک کردن سنتور در دستگاه چهارگاه
- کوک کردن سنتور در دستگاه ماهور
- کوک کردن سنتور در دستگاه راست پنجگاه
کوک کردن سنتور در دستگاه شور
دستگاه شور به عنوان بزرگترین دستگاه موسیقی ایرانی است . چهار آواز ابوعطا ، بیات ترک ، افشاری و دشتی از متعلقات آن است که با یک کوک واحد نواخته می شوند .
- خرک اول : نت “می“ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک سنتور ، کُرُن کوک می شود .
- خرک دوم : نت ” فا “ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، بکار کوک می شود .
- خرک سوم : نت “سل ” در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، بکار کوک می شود .
- خرک چهارم : نت ” لا ” درسیم های زرد و سفید ، کُرُن و سیم های پشت خرک ، بِمُل کوک می شود.
- خرک پنجم : نت ” سی” در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، بِمُل کوک می شود .
- خرک ششم : نت ” دو “ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک سنتور ، بکار کوک می شود .
- خرک هفتم : نت ” رِ “ درسیم های زرد ، کُرُن و در سیم های سفید و پشت خرک بکار کوک می شود .
- خرک هشتم : نت ” می “ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، بِمُل کوک می شود .
- خرک نهم : نت ” فا “ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، بکار کوک می شود .
کوک کردن سنتور در دستگاه همایون
دستگاه همایون یکی دیگر از دستگاه های موسیقی ایرانی است که آواز اصفهان هم از متعلقات آن است . برای نواختن آواز اصفهان از کوک همایون استفاده می شود .
- خرک اول : نت “می“ در سیم های زرد ، بکار و سیم های سفید و پشت خرک ، کُرُن کوک می شود .
- خرک دوم : نت ” فا “ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک سنتور ، بکار کوک می شود .
- خرک سوم : نت “سل ” در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، بکار کوک می شود .
- خرک چهارم : نت ” لا ” درسیم های زرد و سفید ، کُرُن و سیم های پشت خرک ، بِمُل کوک می شود.
- خرک پنجم : نت ” سی” در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، بکار کوک می شود .
- خرک ششم : نت ” دو “ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک سنتور ، بکار کوک می شود .
- خرک هفتم : نت ” رِ “ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، بکار کوک می شود .
- خرک هشتم : نت ” می “ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، بِمُل کوک می شود .
- خرک نهم : نت ” فا “ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، بکار کوک می شود .
کوک کردن سنتور در دستگاه نوا
دستگاه نوا هم از دستگاه های بسیار زیبا و شنیدنی موسیقی ایران است . این دستگاه هم شور سُل کوک می شود ( مانند دستگاه شور ) . تفاوت کوک این دستگاه با دستگاه شور در خرک هفتم است .
- خرک اول : نت “می“ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، کُرُن کوک می شود .
- خرک دوم : نت ” فا “ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، بکار کوک می شود .
- خرک سوم : نت “سل ” در سیم های زرد و سفید و پشت خرک سنتور ، بکار کوک می شود .
- خرک چهارم : نت ” لا ” درسیم های زرد و سفید ، کُرُن و سیم های پشت خرک ، بِمُل کوک می شود.
- خرک پنجم : نت ” سی” در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، بِمُل کوک می شود .
- خرک ششم : نت ” دو “ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، بکار کوک می شود .
- خرک هفتم : نت ” رِ “ درسیم های زرد ، بکار و در سیم های سفید و پشت خرک کُرُن کوک می شود .
- خرک هشتم : نت ” می “ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک سنتور ، بِمُل کوک می شود .
- خرک نهم : نت ” فا “ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، بکار کوک می شود .
کوک سنتور در ۷ دستگاه موسیقی ایرانی – سه گاه و چهارگاه
کوک سنتور در دستگاه سه گاه
دستگاه سه گاه هم تفاوتی زیادی در کوک با دستگاه شور ندارد و فقط در خرک هفتم سنتور با کوک دستگاه شور فرق دارد .
- خرک اول : نت “می“ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، کُرُن کوک می شود .
- خرک دوم : نت ” فا “ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، بکار کوک می شود .
- خرک سوم : نت “سل ” در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، بکار کوک می شود .
- خرک چهارم : نت ” لا ” درسیم های زرد و سفید ، کُرُن و سیم های پشت خرک ، بِمُل کوک می شود.
- خرک پنجم : نت ” سی” در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، بِمُل کوک می شود .
- خرک ششم : نت ” دو “ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، بکار کوک می شود .
- خرک هفتم : نت ” رِ “ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، کُرُن کوک می شود .
- خرک هشتم : نت ” می “ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک سنتور ، بِمُل کوک می شود .
- خرک نهم : نت ” فا “ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، بکار کوک می شود .
کوک سنتور در دستگاه چهارگاه
دستگاه چهارگاه یکی از دستگاه های زیبا و حماسی موسیقی ایرانی است :
- خرک اول : نت “می“ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک سنتور ، بکار کوک می شود .
- خرک دوم : نت ” فا “ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، بکار کوک می شود .
- خرک سوم : نت “سل ” در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، بکار کوک می شود .
- خرک چهارم : نت ” لا ” درسیم های زرد و سفید ، کُرُن و سیم های پشت خرک ، بِمُل کوک می شود.
- خرک پنجم : نت ” سی” در سیم های زرد و سفید و پشت خرک سنتور ، بکار کوک می شود .
- خرک ششم : نت ” دو “ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، بکار کوک می شود .
- خرک هفتم : نت ” رِ “ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک سنتور ، کُرُن کوک می شود .
- خرک هشتم : نت ” می “ درسیم های زرد ، کُرُن و در سیم های سفید و پشت خرک بکار کوک می شود .
- خرک نهم : نت ” فا “ درسیم های زرد ، دیِز و در سیم های سفید و پشت خرک بکار کوک می شود .
کوک سنتور در ۷ دستگاه موسیقی ایرانی – ماهور و راست پنجگاه
کوک سنتور در دستگاه ماهور
برای اینکه بتوانید در دستگاه زیبای ماهور بنوازید ، باید کوک سنتور خود را به شکل زیر تغییر بدهید . کوک سنتور را در دستگاه ماهور ببینیم :
- خرک اول : نت “می“ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک سنتور ، بکار کوک می شود .
- خرک دوم : نت ” فا “ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، بکار کوک می شود .
- خرک سوم : نت “سل ” در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، بکار کوک می شود .
- خرک چهارم : نت ” لا ” درسیم های زرد و سفید ، بکار و سیم های پشت خرک ، بِمُل کوک می شود .
(برای این کار باید خرک چهارم را حدود ۳ سانتیمتر به سمت راست بکشیم تا بتوانیم سیم های سفید را بکار و پشت خرک سنتور را بمل کوک کنیم . )
- خرک پنجم : نت ” سی” در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، بِمُل کوک می شود .
- خرک ششم : نت ” دو “ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، بکار کوک می شود .
- خرک هفتم : نت ” رِ “ درسیم های زرد ، بکار و در سیم های سفید و پشت خرک کُرُن کوک می شود .
- خرک هشتم : نت ” می “ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، بِمُل کوک می شود .
- خرک نهم : نت ” فا “ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک سنتور ، بکار کوک می شود .
کوک سنتور در دستگاه راستپنجگاه
کوک سنتور در دستگاه راست پنجگاه ، مشابه کوک در دستگاه ماهور است . در زیر نحوه کوک کردن ساز در این دستگاه با شکوه را یاد بگیریم .
- خرک اول : نت “می“ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، بکار کوک می شود .
- خرک دوم : نت ” فا “ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک سنتور ، بکار کوک می شود .
- خرک سوم : نت “سل ” در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، بکار کوک می شود .
- خرک چهارم : نت ” لا ” درسیم های زرد و سفید ، بکار و سیم های پشت خرک ، بِمُل کوک می شود .
(برای این کار باید خرک چهارم را حدود ۳ سانتیمتر به سمت راست بکشیم تا بتوانیم سیم های سفید را بکار و پشت خرک سنتور را بِمُل کوک کنیم . )
- خرک پنجم : نت ” سی” در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، بِمُل کوک می شود .
- خرک ششم : نت ” دو “ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، بکار کوک می شود .
- خرک هفتم : نت ” رِ “ درسیم های زرد ، بکار و در سیم های سفید و پشت خرک کُرُن کوک می شود .
- خرک هشتم : نت ” می “ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک سنتور ، بِمُل کوک می شود .
- خرک نهم : نت ” فا “ در سیم های زرد و سفید و پشت خرک ، بکار کوک می شود .