در این مقاله به معرفی بهترین کتابهای آموزش سلفژ ( سرایش ) ، نت خوانی و تربیت شنوایی می پردازیم. همچنین طی یک ویدئویی جامع ، از زبان علی انیسی نوازنده و مدرس پیانو و سلفژ به مقایسه و کاربردِ بهترینِ این کتاب ها خواهیم پرداخت .
پیشنهاد می کنیم حتما ویدئوی مربوط به معرفی بهترین کتابهای آموزش سلفژ که در پایان این مقاله آمده را تا انتها ببینید. بعد تفاوت میان کتاب های آموزشی موجود در بازار را درک کنید و درست ترین انتخاب را برای آموزش خود داشته باشید .
در کتابهای آموزش سلفژ چه چیز یاد می گیریم؟
همانطور که ما با سواد شده ایم و متن های فارسی و یا احتمالا انگلیسی را می توانیم بخوانیم ، با یاد گیری زبان موسیقی هم قادر خواهیم بود کتاب ها یا برگه های موسیقی ( نت ، پارتیتور و … ) را ببینیم ، آنرا درک کنیم و بخوانیم . مثل حروف الفبا که آنرا یاد گرفته ایم و بعد از خواندن و تمرینات زیاد بر روی آن مسلط شده ایم .
وقتی به بخش های مختلف سلفژ مسلط شویم ، بدون اینکه آهنگی را بشنویم یا از قبل شنیده باشیم ، قادر خواهیم بود با دیدن نت ها ، آن آهنگ را با ریتم و آوا در ذهن شنیده و یا آنرا بلند بخوانیم . این کلیت و ماهیت سلفژ است . البته دانستن تئوری موسیقی بخش مکمل ادبیات موسیقی است که به قوانین و علائم و نشانه های زبان موسیقی اشاره می کند .
بعد از انتخاب یک کتاب آموزش سلفژ که در پایین تر به آن اشاره خواهیم کرد ، به یادگیری الفبای موسیقی اقدام می کنیم . الفبای موسیقی ” نت ” ها هستند . یعنی دو ، ر ، می ، فا ، سل ، لا ، سی و البته فواصل نیم و در موسیقی ایرانی و شرقی ربع پرده ی بین آنها .
سلفژ ( سرایش ) از چه بخش هایی تشکیل شده؟
در دوره و کتاب های آموزش سلفژ ، در ۳ بخشِ بسیار مهم ، مهارت پیدا کرده و با تمرینات منظم و آگاهانه بر آن مسلط می شویم .
- اول – وزن یا ریتم خوانی ( پارلاتی ) در این بخش ، ریتم خوانی یاد می گیریم . در اصل می فهمیم که هر شکل نت را چه مقدار باید کشید و خواند ( مثل چنگ ، سیاه ، گرد و … ) . در کتاب های آموزش سلفژ و بخش پارلاتی ، الگوهای مختلف ریتمیک به ترتیب از ساده ترین ها تا پیچیده ترین آمده که باید به مرور یاد گرفت و تمرین کرد .
- دوم – صدا خوانی ( کانتاتی ) در این بخش ، که به بخش آوازی هم مشهور است . علاقه مندان و هنرجویان یاد خواهند گرفت علاوه بر وزن خوانی ، صدای نُت ها ( فرکانس نت ) را هم درک کنند و بخوانند . در اصل به تربیت شنوایی منجر خواهد شد . به طور مثال اگر هنرجو نُت سُل را می بیند دقیقا فرکانس همان نُت را ادا کند . برای تمرین این بخش حتما به یک ساز پیانو یا کیبورد و در بدترین حالت یک دیاپازون ساده نیاز است .
- سوم – دیکته ی موسیقی در این بخش ، و پس از گذشت مدت مشخصی از تمرینات پارلاتی و کانتاتی ، شما قادر خواهید بود آنچه را می شنوید از نظر تشخیص آوایِ نُت ( فرکانس ) ، ریتم و وزن خوانی ، بر روی کاغذ نُت پیاده کنید . یعنی وقتی استادِ شما نُت “سُل” را بر روی کلاویه ی پیانو می زند ، شما صدای آنرا تشخیص می دهید و می نویسد. حتی به این توانایی می رسید که الگوهای ریتمیک را هم تشخیص دهید و به همراه فرکانس صدای تشخیص داده شده یادداشت کنید .
معرفی بهترین کتابهای آموزش سلفژ
پوتسولی ( Pozzoli ) – کتاب آموزش سلفژ ، پارلاتی و کانتاتی
کتاب های آموزش سلفژ پوزولی یا پوتسولی در دو جلد با نام های ۱۱۵۱ و ۱۱۵۲ یکی از مرسوم ترین و قدیمی ترین کتاب های آموزش سلفژ ، نُت خوانی و تربیت شنوایی است. این کتاب در دو بخش پارلاتی و کانتاتی ارائه شده و از سطح مقدماتی تا پیشرفته را در بر دارد .
این کتاب ها از بهترین کتابهای آموزش سلفژ و محبوب ترین شیوههای آموزش سلفژ و نتخوانی در ایران است .
جهت دانلود پی دی اف کتاب پوتسولی اینجا کلیک کنید .
جهت خرید فیزیکی کتاب پوتسولی شماره ۱۱۵۱ از اینجا اقدام کنید .
برای دریافت فیزیکی کتاب پوتسولی شماره ۱۱۵۲ از اینجا اقدام کنید .
آموزش ریتم های کاربردی – فِرنان فونتِن
کتاب ریتم های کاربردی فرنان فونتن در بین کتاب های آموزش سلفژ از کتاب های بسیار مطرح و کاربردی در زمینه ی یادگیری ریتم خوانی است که هم به وزن خوانی و هم آوا خوانی هنرجو کمک می کند .
تمرینات بسیار زیادی در این کتاب ارزشمند برای مسلط شدن بر الگوهای ریتمیک و حالت ها و گونه های مختلف ریتم و وزن خوانی آمده است .
چنانچه هنرجویان با جدیت و البته تحت نظر استادی کاربلد این کتاب را به پایان برساننند ، قطعا چه در مسیر نوازندگی ، خوانندگی و یا آهنگسازی از پس الگوهای ریتمیک مختلف بر خواهند آمد .
جهت خرید کتاب ریتم های کاربردی – فرنان فونتن از اینجا اقدام کنید .
وزن خوانی – جلد اول و جلد دوم – علی اکبر شکارچی
کتاب وزن خوانی نوشته ی استاد علی اکبر شکارچی از نوازندگان و آهنگسازان با سابقه ی کشورمان است . در جلد اول این کتاب هنرجویان با ریتم های ساده و در جلد دوم با ریتم های ترکیبی آشنا می شوند . این کتاب تمرینات بسیار خوبی برای بخش پارلاتی یا همان وزن خوانی و تمرین الگوهای ریتمیک در خود دارد .
یکی از ویژگی های این کتاب ها نگارش ریتم ها بر روی یک خط است .
جهت خرید جلد اول کتاب وزن خوانی – علی اکبر شکارچی از اینجا اقدام کنید .
جهت خرید جلد دوم کتاب وزن خوانی – علی اکبر شکارچی از اینجا اقدام کنید .
رویکردی نو به سَرایش موسیقی ( A New Approach to Sight Singing )
نام ترجمه ی دیگر این کتاب که توسط آقای فربد سراج انجام گرفته ، شیوه ی نُوین سَرایش موسیقی است . این کتاب در ۵ بخش مختلف ارائه شده که هم به ریتم خوانی ( پارلاتی ) و هم صداخوانی ( کانتاتی ) کمک خواهد کرد .
فصل ها :
اول : ملودی های کوچک و بدون همراهی است
دوم : تمرین های آوازی دوصدایی است
سوم : واریاسیون ها و ملودی هایی با همراهی پیانو است
چهارم : تمرین هایی بر روی تم و واریاسیون ها اما بدون همراهی پیانو در نظر گرفته شده است .
پنجم : شامل ملودی هایی از ادبیات موسیقی کلاسیک غرب است
ویژگی برجسته ی این کتاب ارزشمند در میان کتاب های آموزش سلفژ آموزشی بودن آن است ، یعنی دسته بندی ها ، فصل بندی ها و دیگر موارد بر اساس نیاز آموزشی آکادمیک و ترمیک نگارش شده است .
هر فصل این کتاب از سه سطح مقدماتی ، متوسطه و پیشرفته بهره گرفته است .
جهت خرید کتاب شیوه ی نوین سَرایش موسیقی از اینجا اقدام کنید .
آموزش سرایش – ساموئل آدلر
این کتاب هم از کتاب های خوب و کاربردی آموزش سلفژ ، ریتم خوانی و صداخوانی است که بر روی سه مبحث گام ، فاصله و ریتم تاکید دارد .
تمرینات بسیاری در فصل های مختلف این کتاب از جمله تمرینات مقدماتی ، تمرینات ملودیک ، ریتمیک ، غیر ریتمیک ، دوئت و کانون برای یادگیری هر چه دقیق تر آورده شده است .
ضمن اینکه مثال های جذابی از ملودی های موسیقی کلاسیک از دوره قرون وسطی تا دوره ی معاصر جمع آوری شده که به درک بهتر هنرجویان در یادگیری کمک شایانی می کند . ملودی های خاصی هم برای یادگیری فواصل خاص در این کتاب گردآوری شده است .
جهت خرید کتاب آموزش سرایش – ساموئل آدلر از اینجا اقدام کنید .
آموزش سلفژ، تئوری موسیقی، تربیت شنوایی، ریتم و دیکته
همانطور که از نام این کتاب مشخص است ، با کتابی جامع در بین کتاب های آموزش سلفژ روبرو هستیم . در این کتاب قدم به قدم با تئوری موسیقی در حین آموزش های دیگر آشنا می شویم و سلفژ را با پارلاتی ( وزن خوانی ) و کانتاتی ( صداخوانی ) ادامه می دهیم .
تمرینات تربیت شنوایی از بخش های جذاب این کتاب است ، بدون در نظر گرفتن وزن خوانی و میزان بندی خطوط حامل ، فقط بر روی فرکانسِ نُت ها و صدا خوانی آن تمرکز دارد .
تمرینات بسیار مفیدی از الگوهای ریتمیک در اختیار است . این کتاب از معدود کتاب هایی است که تمرین های دیکته ی موسیقی هم در اختیار هنرجو قرار می دهد .
سلفژ ، مهارت های بینایی و آوازی – حمیدرضا دیبازر
این کتاب ، نگاه ویژه و مدرنی به مقوله ی آموزش موسیقی و شیوه ی تدریس آن دارد . نویسنده ی این کتاب ، سُلفِژ مقدماتی را تلاش در انتقال سواد موسیقی کلاسیک ، در قالب میزانهای ساده، ترکیبی و لَنگ و بر اساس مُدهای ماژُر و مینُر میداند.
بر این اساس این پرسشها مطرح است :
۱.چه نسبتی وجود دارد میان نوع موسیقی و شیوهی آموزش آن ؟
۲.ملاک سنجش کارآمدی یک شیوهی آموزشی چیست ؟
۳.چه عواملی میتواند باعث بهبود شیوههای آموزش موسیقی بشود ؟
۴.آیا لازم است هنرجوی موسیقی فارغ از نوع موسیقیای که در حال یادگیری آن است سُلفِژ را فراگیرد ؟
جهت خرید کتاب سلفژ ، مهارت های بینایی و آوازی از اینجا اقدام کنید .
سلفژ به همراه تصویر ( برای کودکان ) – جلد اول و جلد دوم
این کتاب ها برای نزدیک کردن کودکان به موسیقی و علی الخصوص سُلفژ ، کتابی مطرح و کاربردی است . از آنجا که سلفژ و یادگیری نُت ها و کشش ها و صداهای آن مبحثی نسبتا پیچیده است در این کتاب با استفاده از تصاویر کارتونی موش و گربه یادگیری را برای کودکان بسیار جذاب و ساده کرده است .
این کتاب ها به صورت قدم به قدم کودک را با نُت ها آشنا می کند به تدریج کشش های ساده تر و سکوت و در نهایت کشش های پیچیده تر سه لا چنگ بر روی کلید سل و در انتها هم کلید فا را آموزش می دهد .
ضمنا تمرینات آوازی خوبی هم برای پرورش گوش و تمرینات تربیت شنوایی در کودکان در دسترس است .
جهت خرید جلد اول کتاب سلفژ به همراه تصویر ( برای کودکان ) از اینجا اقدام کنید .
جهت خرید جلد دوم کتاب سلفژ به همراه تصویر ( برای کودکان ) از اینجا اقدام کنید .
خلاصه ی مقاله ی بهترین کتابهای آموزش سلفژ :
کتاب های بسیاری در زمینه ی آموزش سلفژ شامل یادگیری نُت ها ، وزن خوانی ( پارلاتی ) ، صداخوانی ( کانتاتی ) ، تربیت شنوایی و دیکته ی موسیقی نوشته و ترجمه شده است . هر کدام از این کتاب ها مطابق تجربه و سلیقه ی نویسندگان آن تفاوت هایی در شیوه ی آموزش دارند ولی در استانداردها و مفاهیم پایه و تئوریک موسیقی یکی هستند و یک حرف را می زنند .
این که کدام یک از این کتاب ها مناسب شرایط شماست اولا به استادی که برای آموزش خود برگزیده اید بر می گردد و دوم چنانچه به صورت خودآموز قرار است سلفژ را پیگیر شوید با توجه به توضیحاتی که در مورد هر کدام داده ایم میتوانید تصمیم بگیرید بهترین کتاب های آموزش سلفژ برای شما کدام یکی است .
در ضمن در این ویدئو از زبان علی انیسی مدرس پیانو و سلفژ کتاب های فوق به صورت عملی و تصویری بررسی و مقایسه شده که شاید به انتخاب شما کمک شایسته ای بکند . پس حتما تماشای این ویدئو را از دست ندهید .